Emil i Emil.

Czytamy czasem Emila ze Smalandii. Choć nie wiem, czy czytanie synkowi o przygodach tego pomysłowego chłopca jest dobrym pomysłem. Tyle dobrze, że nie mamy przed domem masztu... No, ale jednak czasem czytamy. Emila mamy w dwóch wersjach i okazało się są to wersje różne.

Zaczęliśmy od Emila zakamarkowego, w dużym formacie z kolorowymi ilustracjami Björna Berga i w tłumaczeniu Anny Węgleńskiej. Kiedyś jednak dla porównania wyciągnęliśmy książkę z serii Cała Polska Czyta Dzieciom, gdzie jest Emil ze Smalandii i Lotta z ulicy Awanturników. Emil jest w w tłumaczeniu Ireny Szuch-Wyszomirskiej, ilustracje też Berga tylko jako czarno białe rysunki. Po zestawieniu tych dwóch wersji widać, jak bardzo zakamarkowa jest okrojona i momentami "streszczona", wydaje się, też uboższa w  warstwie językowej. Nie znam szwedzkiego więc nie dowiem się, czy prostota języka i sposób narracji jest oryginalna, ale chyba bardziej opowiada mi tłumaczenie pani Ireny. 

Jeszcze jedna rzecz może wynikać z tłumaczenia. Otóż po lekturze Emila zakamarkowego odnosiłam wrażenia, że tata Emila, cóż... jest osobą mocno porywczą i w autentycznej złości zamykającą chłopca w stolarni po kolejnych wybrykach. Mama za to gdzieś bardzo w tle, niewiele o niej wiadomo (oprócz tego, że "I TAK go kochała"). W dodatku podzielająca moje zdanie na temat taty ;-), bo w pewnym momencie sama odprowadza Emila do stolarni "żeby tatuś zdążył się trochę uspokoić, zanim natknie się na swego synka" (to jak Emil zastawił pułapkę na myszy; swoją drogą cóż... chłopiec został ukarany raczej za poranną gapowatość ojca...).
W drugim tłumaczeniu tata wydaje się bardziej łagodny, choć oczywiście nadal zamyka syna w stolarni. No ale postać mamy jest dużo bardziej wyraźna i okazuje się, że mama kocha swojego synka duzo bardziej niż "i tak" ;-)

Myślę, że warto poznać tę "pełnometrażową" wersję.  Zaskoczyło mnie w niej to, jak często wydarzenia, a zwłaszcza zachowania osób dorosłych, są opisane z przymrużeniem oka, co umknęło, w dużej mierze, jak mi się wydaje, w tłumaczeniu zakamarkowym (stąd pewnie takie odczucia co do postaci taty). Opowiadania o kolejnych psotach Emila mają w niej też dużo więcej smakowitych szczegółów, także etnograficzno-historycznych. Bardzo ciekawe są (choć szczerze przyznajmy że raczej nie dla 3,5 latka) np. dywagacje rodziców Emila nad tym, czy finansowo opłaca się bardziej rozbić wazę czy pojechać do doktora :)

Po Emila warto jednak sięgnąć, bez względu na posiadane poglądy na temat zamykania dzieci tu lub ówdzie ;-) Powyższe dywagacje są oczywiście moimi obserwacjami. Dla Staśka to po prostu fajne opowiadania o nieco szalonych wybrykach pewnego chłopca: "Co ten Emil wyprawia, mamoo!" :D

PS. Pamiętam z niedzielnych Teleranków :D, że był kiedyś film o Emilu, podobny w klimacie do Dzieci z Bullerbyn. Pamiętam, że mama (albo Lina?) tak przeciągle fajnie wołała w nim zawsze "Eeemiiiil!". Niestety w tych wydanych seriach filmowych Astrid Lindgren nie umiem go znaleźć. Jeśli ktokolwiek widział, ktokolwiek wie, bardzo proszę o informacje.

Astrid Lindgren

Ach, ten Emil!

ilustrował Björn Berg

tłumaczyła Anna Węgleńska

wyd. Zakamarki 2007

oprawa twarda

obrazki = tekst

Astrid Lindgren

Emil ze Smalandii

ilustrował Björn Berg

tłumaczyła Irena Szuch-Wyszomirska

wyd. Nasza Księgarnia/Polityka

seria Cała Polska Czyta Dzieciom, tom 1.

oprawa twarda 

tekst > obrazki